Huyết áp cao: Nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục

Huyết áp cao được ví là kẻ giết người thầm lặng bởi nó có một diễn biến thầm lặng không có triệu chứng gì hầu hết mọi người không biết bản thân mình bị cho đến khi các vấn đề khác phát triển. Theo thống kê tỉ lệ người bị huyết áp cao đang đáng báo động trung bình cứ 5 người lại có 1 người bị mắc. Báo động đỏ tình trạng mắc căn bệnh này là năm 2016 khi tỉ lệ người mắc tới 40%. Vậy bệnh huyết áp cao có nguy hiểm không, nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách phòng ngừa là gì. Toàn bộ câu hỏi sẽ được trả lời trong bài viết này nhé.

Mục lục

Huyết áp cao là gì?

benh-cao-huyet-ap — Bệnh cao huyết áp là gì?

Huyết áp cao (hay còn gọi với 1 số tên khác là cao huyết áp, tăng huyết áp) là một bệnh lý mãn tính khi áp lực của máu tác động lên thành mạch tăng cao gây áp lực cho tim. Từ đó khiến bệnh nhân gặp một loạt các biến chứng tim mạch như: tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, bệnh tim mạch vành…

Phân loại cao huyết áp

Hiện nay bệnh cao huyết áp được phân thành một số loại sau:

Cao huyết áp vô căn: Chiếm 90% các trường hợp và thường không rõ nguyên nhân.
Tăng huyết áp thứ phát: Thường mắc phải do liên quan đến từ 1 số bệnh trên thận, bệnh van tim, động mạch hoặc 1 số bệnh liên quan đến nội tiết.
Cao huyết áp tâm thu đơn độc: Đây là trường hợp xảy ra khi huyết áp tâm trương bình thường nhưng huyết áp tâm thu lại tăng.
Tăng huyết áp thai kỳ và tiền sản giật: Đây là những trường hợp tăng huyết áp gặp phải ở phụ nữ mang thai cảnh báo 1 số nguy cơ tim mạch.

Huyết áp cao là bao nhiêu?

Việc đánh giá huyết áp của bạn có bị cao hay không dựa vào chỉ số huyết áp tâm thu/huyết áp tâm trương.

Dưới 120/80 mmHg ⇒ Huyết áp tối ưu.
Từ 120/80 mmHg trở lên ⇒ Huyết áp bình thường.
Từ 130/85 mmHg trở lên ⇒ Huyết áp bình thường cao.
Từ 140/90 mmHg trở lên ⇒ Tăng huyết áp độ 1.
Từ 160/100 mmHg trở lên ⇒ Tăng huyết áp độ 2.
Từ 180/110 mmHg trở lên ⇒ Tăng huyết áp độ 3.
Khi chỉ số huyết áp tâm thu trên 140 mmHg trong khi huyết áp tâm trương dưới 90 mmHg ⇒ Cao huyết áp tâm thu đơn độc.
Khi chỉ số huyết áp tâm thu lớn hơn 120 đến 139 mmHg trong khi huyết áp tâm trương lớn hơn 80 đến 90 mmHg ⇒ Tiền tăng huyết áp.

Nguyên nhân huyết áp cao

Như đã phân tích ở trên có tới 90% các trường hợp cao huyết áp là không rõ nguyên nhân hay còn gọi là cao huyết áp vô căn. Loại này thường gặp ở nam giới và do yếu tố di truyền.
Với trường hợp cao huyết áp thứ phát chiếm 5% đến 10% số người mắc bệnh. Nguyên nhân cao huyết áp là do có liên quan đến 1 số loại bệnh lý như cao bệnh thận, bệnh về tim mạch… hoặc do tác dụng phụ khi sử dụng thuốc tránh thai, rượu bia, thuốc lá….
Nguyên nhân huyết áp cao thứ phát ở người trẻ đặc biệt là trẻ em dưới 10 tuổi chủ yếu đến từ các bệnh khác điển hình như bệnh thận.
Với phụ nữ mang thai tăng huyết áp chủ yếu do thiếu máu trầm trọng, thừa nước ối, mang đa thai, thai phụ mang thai khi dưới 20 tuổi hoặc trên 35 tuổi, những thai phụ có tiền sử bị cao huyết áp hoặc mắc bệnh đái tháo đường.

Triệu chứng cao huyết áp

Cao huyết áp rất đúng với cái tên “kẻ giết người thầm lặng” khi không có dấu hiệu, biểu hiện hay triệu chứng rõ ràng ngay cả khi bệnh tình đã tiến triển khá nghiêm trọng. Các biến chứng của bệnh tim mạch thường xuất hiện đột ngột và nhanh chóng cướp đi tính mạng của người bệnh.

Một số trường hợp người bệnh có thể thể gặp 1 số triệu chứng thoáng qua như:

Đau đầu, chóng mặt.
Khó thở
Chảy máu cam.
Tê, ngứa gan bàn chân, bàn tay.

Những ai có nguy cơ bị bệnh huyết áp cao ghé thăm?

Độ tuổi: Người có tuổi càng cao khả năng mắc càng cao bởi lúc này các thành mạch máu không còn đàn hồi tốt như trước nữa.
Giới tính: với độ tuổi dưới 45 thì tỉ lệ nam giới cao hơn phụ nữ nhưng nếu phụ nữ sau khi mãn kinh thì tỉ lệ mắc lại cao hơn nam giới có cùng độ tuổi.
Tiền sử gia đình: nếu trong gia đình có người mắc bệnh thì nguy cơ bị mắc sẽ cao hơn những trường hợp gia đình không có người mắc.
Ngoài ra còn 1 số yếu tố làm tăng nguy cơ gây bệnh như; do lối sống không khoa học thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá, cafe, người lười vận động, hay ăn mặn, căng thẳng thường xuyên…

Biến chứng của tăng huyết áp

Suy tim

Huyết áp cao khiến tim phải làm việc nhiều hơn khi phải co bóp nhanh để bơm một lượng máu lớn ra các mạch ngoại biên. Hậu quả của việc tim thường xuyên phải làm việc như vậy sẽ khiến cơ tim dày lên, cứng hơn và ít đàn hồi giãn nở hơn so với người bình thường, gây suy giảm chức năng hút máu về tim. Bệnh nhân sẽ gặp phải triệu chứng của bệnh suy tim khi khi máu về tim khó khăn, ứ đọng ở phổi khiến người bệnh có cảm giác khó thở, tức ngực…

Biến chứng ở mắt

Huyết áp cao gây tổn thương đến các mạch máu nhỏ ở đáy mắt gây bệnh võng mạc. Nếu các mạch máu ở võng mạc tổn thương nhẹ đến vừa sẽ chưa gây ra các triệu chứng gì và chỉ được phát hiện ra khi đi khám mắt bằng phương pháp chụp võng mạc. Bệnh nếu không được phát hiện kịp thời sẽ trở nặng gây mờ mắt thậm chí là mù mắt. Vì vậy người bệnh huyết áp cao nên thường xuyên đi kiểm tra mắt để phát hiện kịp thời.

Phình và bóc tách động mạch chủ

Huyết áp cao gây tăng áp lực lên thành động mạch chủ lâu ngày sẽ khến thành mạch bị suy yếu giãn lớn ra. Những đoạn thành động mạch chủ bị giãn lớn hay còn gọi là bị phình ra thì thành mạch rất yếu, vì vậy mỗi khi bị huyết áp cao sẽ rễ bị tổn thương, xé rách các lớp trong thành mạch dẫn đến bóc tách thành động mạch hay vỡ động mạch chủ, khiến người bệnh tử vong.

Bệnh động mạch ngoại biên

Huyết áp cao không những ảnh hưởng đến toàn bộ mạch máu bên trong cơ thể mà còn ảnh hưởng đến các mạch máu xa như động mạch 2 chân khiến mạch máu cứng lên, bị xơ vữa, vôi hóa gây hẹp và tắc nghẽn.

Nếu bị hẹp và tắc mạch máu ở chân người bệnh sẽ có triệu chứng đau cách hồi, nghĩa là đau đùi hoặc đau bắp chân khi đi được một đoạn đường, nghỉ 1 lúc sẽ hết và tiếp tục bị lại khi đi một đoạn đường dài. Thậm chí các bệnh nhân nặng người bị đau nhức toàn thân ngay cả khi nghỉ hoặc bị loét chân không lành do lúc này các mạch máu bị hẹp không thể đưa máu đi xa tới chỗ bị được.

Rối loạn trí nhớ và sa sút trí tuệ

Rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tăng huyết áp làm xơ vữa động mạch dẫn đến nhồi máu im lặng và bệnh lý chất trắng dưới vỏ não là nguyên nhân chính dẫn đến việc rối loạn trí nhớ, sa sút trí tuệ gây bệnh Alzheimer thường gặp ở người lớn tuổi.

Rối loạn cương dương

Theo khảo sát cứ 3 người bị huyết áp cao được hỏi thì có tới 2 người bị rối loạn cương dương gây ảnh hưởng đến đời sống vợ chồng. Lý giải điều này các chuyên gia chỉ ra rằng tăng huyết áp làm tổn thương lớp trong cùng của thành mạch máu khiến lớp này tiết ra một NO (nitrite oxide) – đây là một chất giãn mạch máu nội sinh trong cơ thể chống lại co thắt mạch. Chính vì lớp này đang bị tổn thương nên không tiết ra đủ lượng NO khiến cơ trơn mạch máu ở dương vật bị co thắt, không giãn ra được và gây rối loạn cương cứng.

Cách hạ huyết áp cấp tốc (cách hạ huyết áp khẩn cấp – cách hạ huyết áp tức thời)

Một số cách hạ huyết áp khẩn cấp thấy hiệu quả trong 10 phút có thể áp dụng như:

Ngâm chân trong nước nóng khoảng 10 đến 15 phút giúp máu dễ lưu thông hơn.
Uống 1 ly nước: đây là cách hạ huyết áp cấp tốc. Bạn chỉ việc uống 1 đến 2 ly nước để bù lượng nước cần thiết cho cơ thể giúp việc lưu thông máu được dễ dàng hơn.
Thở kiểu ong: đây là bài tập dễ dàng giúp hạ huyết áp tứ thời. Cách thực hiện cũng khá dễ dàng. Bạn chỉ việc ngồi xuống, lưng thẳng đứng, cho 2 tay trỏ vào 2 lỗ tai, hít 1 hơi thật sâu sau đó ấn mạnh vào tai và thở mạnh sao cho bạn cảm nhận như tiếng ong kêu là được, làm khoảng 5 đến 7 lần.
Massage tai và cổ: có 3 vị trí giúp bạn có thể hạ huyết áp nhanh chóng. Vị trí đầu tiên là dưới dái tai của bạn, từ vị trí số 1 kéo 1 đường thẳng xuống dưới cổ được vị trí số 2 dùng tay xoa bóp cổ theo dọc đường thẳng này làm tương tự với bên cổ còn lại, mỗi bên khoảng 10 lần. Vị trí số 3 là trên mặt, từ dái tai, kéo ngón tay của bạn ra trước khoảng 0,5cm là thấy. Massage vị trí này 2 bên khoảng 1 phút.

Cách trị cao huyết áp tại nhà

Trị huyết áp cao là việc các bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân đưa chỉ số huyết áp của mình về dưới mức 140/90 mmHG. Tùy vào trường hợp cụ thể mà các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị. tuy nhiên 1 số cách trị cao huyết áp tại nhà có thể áp dụng như:

Hạn chế ăn mặn.
Thường xuyên tập thể dục, thể thao.
Hạn chế hoặc không sử dụng rượu, bia, thuốc lá…
Sử dụng đúng phác đồ điều trị của bác sĩ đồng thời thường xuyên đo và theo dõi huyết áp ngay tại nhà.
Với trường hợp điều trị cao huyết áp khẩn cấp cần đưa đi cấp cứu ngay vì đây là trường hợp nghiêm trọng và sẽ ảnh hưởng đến tính mạng.

Trên đây là toàn bộ những điều cần biết về bệnh cao huyết áp. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào xoay quanh vấn đề này các bạn có thể gọi điện về số 18006316 miễn phí cước gọi để được chuyên gia tư vấn miễn phí.

Chúc các bạn vui vẻ

Hạ áp ích nhân