Chăm sóc bệnh nhân tai biến liệt nửa người thế nào mới đúng?

Bệnh nhân tai biến liệt nửa người thường gặp phải những vấn đề gì?

Các triệu chứng như: yếu cơ tay chân, không thể cử động được, mất thăng bằng, mất phương hướng, khó cầm nắm đồ vật, đau mỏi cơ, méo miệng, hụt hơi, khó nói… thường xảy ra với bệnh nhân tai biến liệt nửa người. Do đó, người bệnh chỉ có thể nằm yên một chỗ chứ không thể cử động hoặc đi lại bình thường.

Tình trạng này khiến bệnh nhân không thể cử động hay tự đi lại như bình thường mà chỉ có thể nằm yên một chỗ. Vì thế, các hoạt động hàng ngày như: ăn uống vệ sinh đều thực hiện trên giường bệnh và bắt buộc có người chăm sóc.

Gặp khó khăn trong di chuyển

Tai biến mạch máu não gây tổn thương cột sống khiến các bộ phận trên cơ thể bị suy yếu, dẫn tới hội chứng Liệt. Muốn di chuyển hay cử động thì những bệnh nhân này cần đến sự giúp đỡ của người khác.

Bị loét da

Do phải nằm suốt trên giường trong một thời gian dài nên da của bệnh nhân bị liệt hay bị ẩm, tỳ đè nhiều, máu lưu thông không hiệu quả dẫn đến hiện tượng loét da.

Tình trạng này không những làm người bệnh đau đớn, khó chịu mà ngay cả người thân chăm sóc cũng gặp khó khăn và mất thời gian hơn khi chăm người bệnh.

Tâm trạng mặc cảm

Bệnh nhân liệt nửa người nảy sinh tâm lý mặc cảm, tự ti vì cho rằng mình là gánh nặng của những người xung quanh vì phải nằm một chỗ, toàn bộ sinh hoạt đều phải phụ thuộc vào người khác. Bên cạnh đó, người bệnh cũng hay buồn phiền, suy nghĩ và có cảm giác cô đơn.

Đi vệ sinh không tự chủ

Mất cảm giác ở phần thân dưới, dẫn đến tình trạng tiểu tiện không tự chủ là điều thường thấy ở bệnh nhân bị liệt nửa người. Với những trường hợp này, nếu không kịp chăm sóc sẽ có nguy cơ cao gây nhiễm khuẩn, lở loét da.

Chăm sóc bệnh nhân tai biến liệt nửa người thế nào mới đúng?

Để giúp quá trình phục hồi diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn, Khi chăm sóc bệnh nhân bị tai biến liệt nửa người thì cần lưu ý một số điều sau:

Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân tai biến liệt nửa người

Đối với bệnh nhân tai biến liệt nửa người, việc xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp là điều rất cần thiết. Nếu chế độ ăn thừa dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch nếu chế độ ăn không đủ dinh dưỡng sẽ khiến người bệnh có nguy cơ mắc các chứng bệnh như tiểu đường, béo phì..

Thêm vào đó, thức ăn cho người bệnh không chỉ đảm bảo đủ chất mà còn phải mềm và dễ tiêu. Cháo mềm, chia nhỏ thành nhiều bữa, kết hợp với uống sữa mỗi ngày là lựa chọn rất thích hợp.

Đối với những bệnh nhân có thể tự ăn được, nên ưu tiên chọn những loại thức ăn hợp với khẩu vị của người bệnh. Tuy nhiên, nên lưu ý tránh ép người bệnh ăn vì có thể gây nghẹn, sặc rất nguy hiểm, nên để bệnh nhân ăn từ từ.

Riêng nhóm bệnh nhân có bệnh lý đặc biệt như: tăng mỡ máu, tăng huyết áp và đái tháo đường thì bắt buộc phải duy trì chế độ ăn theo đúng quy định của bác sĩ.

Vệ sinh cá nhân bệnh nhân tai biến liệt nửa người

Người nhà nên chú ý làm vệ sinh cơ thể cho người bệnh (đánh răng, lau mặt, tắm rửa, gội đầu) đều đặn dựa theo thói quen hàng ngày của người bệnh. 

Viêm đường tiết niệu là tình trạng thường gặp ở người bị tai biến liệt nửa người do họ không thể tự chủ việc đại tiểu tiện của mình vì bị ảnh hưởng dây thần kinh điều khiển hoạt động của cơ tròn. Lúc này nên đóng bỉm với bệnh nhân nữ và đặt ống tiểu với bệnh nhân nam.

Chú ý dùng giấy lau sạch sẽ sau mỗi lần đi vệ sinh để người bệnh thoải mái, đồng thời tránh nguy cơ bị viêm nhiễm.

Đề phòng loét da do nằm lâu ngày ở người bệnh liệt nửa người

Tình trạng lở loét rất thường gặp ở bệnh nhân bị tai biến liệt nửa người thường phải nằm lâu một chỗ nên thường. Đặc biệt ở những vị trí bị tỳ đè nhiều như: hai gót chân, lưng, mông, vùng cùng cụt, hai bả vai.

Để chống lở loét, cần lăn trở, thay đổi tư thế nằm/ngồi cho bệnh nhân sau mỗi 2 giờ đồng hồ. Nên xoa bóp nhẹ nhàng những vùng bị tỳ đè nhiều, chú ý không nên xoa bóp quá mạnh để tránh làm trợt da.

Nếu có thể, nên cho bệnh nhân nằm trên đệm nước hoặc đệm hơi để làm giảm sự tỳ đè, tránh gây trầy xước khi thay đổi tư thế.

Với bên bị liệt, cần giúp bệnh nhân vận động thụ động để đảm bảo tuần hoàn máu tốt, tránh bị co cứng cơ.

Chăm sóc bệnh nhân tai biến liệt nửa người cần đề phòng các biến chứng về hô hấp

Bệnh nhân bị tai biến liệt nửa người có nguy cơ cao mắc các bệnh lý về đường hô hấp. Nguyên nhân là do tình trạng ứ đọng đờm dãi vì phải nằm lâu một chỗ. Điều này khiến người bệnh dễ bị tắc nghẽn đường thở hoặc viêm phổi.

Để phòng ngừa những bệnh về đường hô hấp, nên cho bệnh nhân ngồi dậy và vỗ rung vùng lưng mỗi ngày để giúp khạc đờm dãi ra ngoài.

Thường xuyên giúp bệnh nhân vận động, xoa bóp nhẹ nhàng

– Xoa bóp nhẹ nhàng tại các vị trí cơ thể như: vùng tay, chân, trán, lưng.

– Luyện tập co duỗi các ngón tay, ngón chân, khớp tay, khớp chân để tăng tuần hoàn máu, tránh co cơ.

– Giúp bệnh nhân xoay cổ, tập ngồi dậy, sau đó dần dần tập đứng, tập đi, tránh để bệnh nhân ngồi một chỗ.

Chăm sóc hàng ngày

Ga gối, chăn và đệm của người bệnh dễ bẩn hơn bình thường do phải ăn, nằm và sinh hoạt hoàn toàn trên giường. Nếu không được thay và vệ sinh kịp thời sẽ khiến người bệnh khó chịu và ảnh hưởng tới sức khoẻ.

Thay vì thay giặt theo lịch thì nên quan sát và thay ngay khi bẩn. Bên cạnh đó cũng cần chú ý giữ cho phòng riêng của bệnh nhân khô ráo, thoáng khí.

Thường xuyên cắt móng tay, móng chân cho bệnh nhân tai biến liệt nửa người. riêng với bệnh nhân nam phải chú ý cạo râu, nữ cần được vệ sinh kỹ càng, rửa mặt hàng ngày.

Trong quá trình vệ sinh cho bệnh nhân, người nhà nên nói chuyện nhẹ nhàng, tâm sự, động viên tinh thần để khích lệ giúp người bệnh thoải mái và lạc quan trong quá trình điều trị bệnh.

Có thể thấy rằng, biến chứng liệt nửa người sau tai biến gây nhiều khó khăn và bất tiện cho cả người bệnh và cả người nhà bệnh nhân. Vì vậy, người nhà nên lên kế hoạch chăm sóc bệnh nhân bị tai biến liệt nửa người chu đáo để giúp bệnh nhân thoải mái, nhanh hồi phục cũng như giúp người nhà không bị ảnh hưởng quá nhiều tới công việc và sinh hoạt.