Tại sao phải khám huyết áp định kỳ, khi nào nên thực hiện?

Tăng huyết áp nếu không được kiểm soát hiệu quả sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe tim mạch. Vì vậy, để giảm thiểu nguy cơ tai biến do bệnh gây ra, nên thăm khám huyết áp định kỳ đặc biệt là khi cơ thể có những triệu chứng bất thường.

Tại sao cần thăm khám huyết áp định kỳ?

Cảnh báo tăng huyết áp đang có dấu hiệu trẻ hóa

Theo dữ liệu thống kê từ Hội tim mạch học Việt Nam cho biết, tình trạng tăng huyết áp đang trở thành vấn đề ngày càng nghiêm trọng ở người trưởng thành, với tỷ lệ mắc bệnh lên tới 25%.

Các nghiên cứu của Viện Tim mạch Việt Nam vào năm 2016 cho thấy, tỷ lệ tăng huyết áp ở người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên đã tăng lên 47,5%. Ngoài ra, tăng huyết áp ở người trẻ, đặc biệt là dưới 35 tuổi, đã trở thành một bệnh lý phổ biến với tỷ lệ mắc bệnh dao động từ 5% – 12%. Tình trạng tăng huyết áp gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với sức khỏe và hiệu suất làm việc của người mắc bệnh.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tăng huyết áp ở người trẻ có thể dẫn đến sự hình thành sớm của xơ vữa động mạch và sự tiến triển nhanh chóng của các bệnh lý tim mạch. Vì vậy, việc phát hiện và điều trị tăng huyết áp ở nhóm người trẻ là một biện pháp quan trọng để ngăn ngừa biến chứng và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Mục đích của việc kiểm soát huyết áp là gì?

Nếu tình trạng tăng huyết áp duy trì ở mức cao trong thời gian dài, nó có thể tạo áp lực ngày càng lớn lên hệ thống mạch máu, dần dần ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể.

Trong trường hợp bạn bị huyết áp cao và không kiểm soát tốt tình trạng bệnh sẽ dẫn đến các hệ lụy nguy hiểm, tác động trực tiếp đến hệ tim mạch. Ví dụ:

• Ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch:  huyết áp cao đứng đầu trong danh sách các nguyên nhân gây xơ vữa mạch máu, đặc biệt là xơ vữa động mạch vành – mạch máu quan trọng nuôi cơ tim. Nó có thể dẫn đến nhiều hậu quả nguy hiểm như suy tim, bệnh mạch vành và các bệnh lý khác liên quan đến tim mạch.
• Gia tăng rủi ro tai biến mạch máu não: Phần lớn những người mắc tai biến mạch máu não thường liên quan đến tình trạng huyết áp. Với huyết áp cao, mạch máu não dễ bị xơ vữa, dẫn đến khả năng vỡ mạch và gây ra xuất huyết trong não hoặc có thể hình thành cục máu đông trong mạch máu, gây tắc nghẽn và nhồi máu não. Đây là một trong những tình trạng có nguy cơ đe dọa tính mạng, trừ khi được phát hiện và xử trí kịp thời.
• Suy giảm chức năng thận:  Tình trạng tăng huyết áp cũng là một nguyên nhân gây quá tải cho hệ thống lọc cầu thận. Nếu tình trạng này kéo dài, nó có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng cho cầu thận, góp phần vào sự phát triển của bệnh suy thận.
• Nguy cơ xảy ra các biến chứng khác: Huyết áp cao cũng được xem là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm khác, bao gồm: rối loạn cương dương, bệnh lý võng mạc, suy giảm trí tuệ và tổn thương thần kinh ngoại biên.

Vì những lý do này, việc thăm khám huyết áp định kỳ là vô cùng quan trọng. Thông qua việc kiểm tra huyết áp định kỳ, chúng ta có cơ hội phát hiện sớm, dự báo và điều trị kịp thời các bệnh lý nghiêm trọng, giúp giảm nguy cơ tai biến và tử vong do tình trạng huyết áp cao trong tương lai.

Đâu là thời điểm thích hợp để đi khám huyết áp định kỳ?

Khi bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ có vấn đề về huyết áp cao hoặc khi các chỉ số huyết áp của bạn vượt ngưỡng: huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg và/hoặc huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg, bạn nên ngay lập tức tìm kiếm sự tư vấn và kiểm tra y tế.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên chú ý rằng triệu chứng của tăng huyết áp có thể biểu hiện một cách đa dạng và đôi khi có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Thậm chí, có những trường hợp khi tăng huyết áp không có dấu hiệu gì rõ ràng, chỉ có thể phát hiện khi tiến hành kiểm tra huyết áp hoặc thăm khám sức khỏe định kỳ. Ví dụ:

• Cảm thấy buồn nôn và có thể nôn mửa.
• Hoa mắt, chóng mặt, ù tai, đau đầu, choáng váng.
• Đột ngột ngất xỉu, bị ngã, gặp khó khăn khi nói.
• Bị méo miệng, méo mặt, chân tay yếu.

Khi cơ thể có những triệu chứng trên, bệnh nhân cần được đưa đi cấp cứu tại cơ sở y tế gần nhất càng nhanh càng tốt để tránh làm nguy hiểm tới tính mạng.

Quy trình khám huyết áp được thực hiện thế nào?

Khám lâm sàng

Bước đầu tiên, bạn sẽ được đo huyết áp. Và để đảm bảo quả đo chính xác, bệnh nhân cần nghỉ ngơi tại chỗ ít nhất 15 phút trước khi kiểm tra. Đặc biệt, trước thời điểm khám, không nên hút thuốc lá, uống cà phê hoặc sử dụng các chất kích thích khác.

Sau đó, bạn cần cung cấp cho bác sĩ thông tin quan trọng về tiền sử bệnh án, thói quen hàng ngày, chế độ ăn uống, và việc sử dụng thuốc, rượu, hoặc thuốc lá… Tất cả những điều này có tác động đáng kể đến tình trạng huyết áp của bệnh nhân. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ tiếp tục khám phá các triệu chứng thể xác khác mà bệnh nhân có thể trình bày.

Một số xét nghiệm cần thiết khác

• Xét nghiệm đường huyết, mỡ máu, uric máu,  công thức máu, điện giải đồ, xét nghiệm men tim, làm kiểm tra chức năng gan, chức năng thận, chụp X-quang tim – phổi.
• Các phương pháp giúp đánh giá tình trạng tim mạch như: ECG, siêu âm mạch máu, siêu âm tim, chụp CT…

Đâu là cách kiểm soát tình trạng cao huyết áp?

Mục tiêu điều trị đối với những bệnh nhân bị cao huyết áp không chỉ đơn giản là  tìm mọi cách để hạ chỉ số huyết áp xuống mà song song với việc đó cần chú trọng đến sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, nhằm mục tiêu giảm tối đa và lâu dài nguy cơ bệnh tim mạch cho bệnh nhân. Để đảm bảo duy trì mức huyết áp ổn định, bệnh nhân cần kết hợp điều trị bằng việc thay đổi lối sống lành mạnh hơn và sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.

Điều trị không dùng thuốc

• Giữ gìn cân nặng cơ thể ở mức lý tưởng.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, chú ý bổ sung nhiều rau xanh và hoa quả tươi, hạn chế mỡ và muối,…
• Nên tập luyện thể dục thể thao phù hợp với thể trạng của bản thân.
• Chủ động theo dõi huyết áp tại nhà, bạn có thể tự đo huyết áp bằng máy đo chuyên dụng, ghi chép thành nhật ký để báo lại cho bác sĩ.
• Không hút thuốc lá và hạn chế việc tiêu thụ rượu bia.
• Quản lý tốt các bệnh lý nền khác, đặc biệt là những bệnh có tác động xấu tới huyết áp.

Điều trị bằng thuốc

• Hiện nay, có rất nhiều loại thuốc được dùng để điều trị bệnh tăng huyết áp. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, không nên tự ý mua và sử dụng.
• Ngoài ra, quan trọng là bệnh nhân cần duy trì việc dùng thuốc theo đúng hướng dẫn và không nên tự ý thay đổi liều lượng, bởi việc này có thể làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.

Hy vọng rằng những thông tin về thăm khám huyết áp định kỳ mà chúng tôi chia sẻ sẽ có ích cho bạn. Chúng ta đều hiểu rằng tình trạng tăng huyết áp có độ nguy hiểm khá cao, vì vậy việc kiểm soát và điều trị đúng cách có thể giúp giảm nguy cơ xuất hiện các biến chứng tiềm ẩn đối với người bệnh.