Bệnh huyết áp cao có nguy hiểm không? Đây là câu hỏi thường được đặt ra trong tâm tư của nhiều người. Đúng vậy, huyết áp cao không thể coi thường vì nó được coi là “kẻ sát thủ thầm lặng” bởi có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe, làm tăng nguy cơ mắc những bệnh tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy tim. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mức độ nguy hiểm của bệnh, các biến chứng cũng như cách kiểm tra chỉ số huyết áp của mình.
Mục lục
Bệnh nhân bị huyết áp cao có nguy hiểm không?
Được hỏi về “bệnh huyết áp cao có nguy hiểm không?” các chuyên gia cho rằng: Huyết áp cao là một căn bệnh thực sự nguy hiểm đối với sức khỏe. Nếu không được điều trị và kiểm soát kỹ càng, huyết áp cao có thể gây tổn thương hàng loạt cơ quan quan trọng trong cơ thể và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như: suy thận, bệnh võng mạc, tai biến mạch máu não, đau tim, suy tim …thậm chí có thể khiến người bệnh tử vong.
Đặc biệt, bệnh huyết áp cao cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trong các bệnh lý tim mạch.
Việc kiểm soát và điều trị huyết áp cao rất quan trọng để giảm nguy cơ biến chứng và bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân.
Mặc dù gây ra nhiều biến chứng nặng nề như vậy, nhưng các triệu chứng của căn bệnh này trước khi có biến chứng lại thường rất nghèo nàn. Một số người có thể trải qua các triệu chứng như chóng mặt, đau đầu, ù tai, chảy máu cam,… trong khi rất nhiều người không có bất kỳ biểu hiện nào. Điều này ảnh hưởng đến tâm lý chủ quan của người bệnh, khiến họ không tuân thủ điều trị đầy đủ và đúng cách, từ đó tỷ lệ gặp biến chứng vẫn còn rất cao.
Dựa vào thống kê của Bộ Y tế năm 2015, có khoảng 47,3% dân số Việt Nam bị tăng huyết áp. Trong số đó, có khoảng 39,1% trường hợp không nhận thức được bệnh, 7,2% bị tăng huyết áp không điều trị và đáng chú ý là 69% số người mắc huyết áp cao chưa kiểm soát tốt. Do đó, có thể thấy huyết áp cao là kẻ giết người thầm lặng, ảnh hưởng tiềm tàng đến sức khỏe của rất nhiều người và xu hướng này ngày càng gia tăng.
Bệnh nhân bị huyết áp cao sẽ đối mặt với những hiểm họa sức khỏe nào?
Người bệnh huyết áp cao có thể gây tổn thương đến nhiều cơ quan trong cơ thể với những mức độ và hình thức khác nhau:
Biến chứng trên tim
Huyết áp cao không được kiểm soát tốt có thể gây ra nhiều vấn đề về tim mạch, bao gồm:
- Bệnh động mạch vành: Áp lực máu cao kéo dài sẽ làm tổn thương lớp nội mạc của động mạch vành – những mạch máu cung cấp cho tim, làm cho các phân tử cholesterol có hại (LDL – cholesterol) trong máu dễ dàng bám vào thành động mạch, dẫn đến hình thành mảng xơ gây hẹp động mạch vành. Kết quả là tim gặp khó khăn trong việc cung cấp máu, có thể gây ra đau thắt ngực, loạn nhịp tim, đau tim…
- Phì đại thất trái là tình trạng áp lực máu trong động mạch kéo dài tăng cao, buộc tim phải co bóp mạnh hơn để vượt qua sức cản lớn trong mạch, từ đó đẩy máu đến các cơ quan trong cơ thể. Nhờ điều này, thất trái của tim sẽ dày lên, tăng nguy cơ mắc các bệnh đau tim, suy tim và đột quỵ.
- Suy tim là tình trạng mà tim phải hoạt động quá sức trong thời gian dài, dẫn đến cơ tim suy yếu và hoạt động không hiệu quả, gây ra hiện tượng suy tim.
Biến chứng trên động mạch do cao huyết áp
Người bình thường có các động mạch linh hoạt, mạnh mẽ và đàn hồi tốt. Lớp mô lót trơn nhẵn bên trong động mạch hỗ trợ sự lưu thông dễ dàng của máu và cung cấp oxy cùng các chất dinh dưỡng cần thiết đến tất cả các cơ quan và mô trong cơ thể.
Huyết áp cao dẫn đến áp lực máu trong động mạch tăng lên và có thể gây ra nhiều biến chứng, bao gồm:
- Tổn thương và thu hẹp động mạch: Huyết áp cao gây hỏng tế bào trong lớp áo của động mạch, tích tụ cholesterol trong các động mạch bị hư hỏng. Kết quả, động mạch trở nên dày, cứng, kém đàn hồi, hạn chế lưu thông máu khắp cơ thể.
- Phình mạch: Theo thời gian, huyết áp cao khiến động mạch suy yếu, kết hợp với tiến triển của áp lực máu, gây phình động mạch. Động mạch phình lớn có thể gãy và gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.
Biến chứng về não
Não là cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể, cần được cung cấp rất nhiều máu để phát triển và hoạt động bình thường. Tuy nhiên, huyết áp cao có thể gây tổn thương não theo nhiều cách khác nhau. Cụ thể:
- Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua là tình trạng lưu lượng máu lên não giảm, khiến một số vùng của não không nhận đủ oxy và dưỡng chất cần thiết. Huyết áp cao có thể gây ra động mạch xơ cứng hoặc cục máu đông, đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến cơn thiếu máu não thoáng qua. Điều này cũng là dấu hiệu cảnh báo bạn có thể gặp phải cơn đột quỵ thực sự trong tương lai.
- Đột quỵ là tình trạng do thiếu oxy và các chất dinh dưỡng nên tế bào não bị chết đột ngột, nguyên nhân là do sự tắc nghẽn lưu lượng máu hoặc vỡ động mạch máu não. Huyết áp cao là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đột quỵ nhồi máu não. Huyết áp tăng lâu ngày làm hình thành mảng xơ vữa động mạch và khiến mảng xơ này nứt, gây ra các cục máu đông gây hẹp tắc lòng mạch, làm gián đoạn lưu lượng máu lên não. Bên cạnh đó, huyết áp cao tạo áp lực trong động mạch não, tăng nguy cơ phát triển vi phình mạch não, có thể dẫn đến vỡ mạch máu và gây chảy máu trong não.
- Mất trí nhớ là hiện tượng xảy ra khi động mạch cung cấp máu cho não bị thu hẹp và tắc nghẽn, làm gián đoạn lưu lượng máu tới não. Kết quả là người bệnh có thể gặp phải vấn đề mất trí nhớ. Ngoài ra, do lưu lượng máu tới não bị giảm, người bệnh cũng có thể gặp phải hiện tượng suy giảm nhận thức.
Biến chứng về thận
Thận đóng vai trò quan trọng trong cơ thể bằng việc lọc máu và loại bỏ các chất độc, chất thải, và dư lượng nước khỏi cơ thể.
Thận và hệ tuần hoàn có mối quan hệ chặt chẽ, phụ thuộc và hỗ trợ lẫn nhau để hoạt động hiệu quả. Máu từ hệ tuần hoàn cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cần thiết cho thận hoạt động. Đồng thời, thận lọc và loại bỏ các chất thải, độc tố trong máu. Nếu hệ tuần hoàn bị tổn thương, sẽ ảnh hưởng xấu đến thận và gây hậu quả khó lường. Bao gồm:
- Xơ cứng cầu thận là tình trạng mà các mạch máu nhỏ bên trong thận bị tổn thương, gây giảm hiệu suất lọc các chất thải và dư lượng nước khỏi máu. Nếu tình trạng xơ cứng cầu thận kéo dài, có thể gây ra suy thận.
- Suy thận là tình trạng suy giảm chức năng của cơ quan quan trọng này. Trong đó, huyết áp cao là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây suy thận. Áp lực máu kéo dài gây suy yếu, xơ cứng và mất tính đàn hồi của hệ thống mạch máu trong cơ thể. Điều này hạn chế dòng máu đến thận, làm thiếu oxy và dưỡng chất cho các tế bào thận, dẫn đến suy thoái và tử vong của chúng. Kết quả, khả năng hoạt động và thực hiện chức năng của thận giảm sút theo thời gian.
Biến chứng về mắt
Huyết áp tăng cao gây tổn thương hệ thống mạch máu trên toàn cơ thể, đặc biệt là các mạch máu nhỏ cung cấp máu đến mắt. Điều này làm cho chúng giãn, nứt vỡ và gây cục máu đông, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Ví dụ:
- Bệnh võng mạc mắt có thể dẫn đến chảy máu, làm mờ mắt và mất thị lực hoàn toàn do tổn thương mạch máu ở võng mạc.
- Tổn thương dây thần kinh thị giác cũng có thể xảy ra khi lưu lượng máu tới mắt bị tắc nghẽn, gây chảy máu trong mắt hoặc suy giảm thị lực.
- Ngoài ra, xuất huyết dịch kính là tình trạng mạch máu nứt vỡ, khiến máu tràn vào dịch kính, che mờ tia sáng và gây hiện tượng nhìn thấy lớp khói đỏ hoặc màng che màu đỏ di động.
Vậy làm thế nào để xác định mình bị cao huyết áp?
Người bệnh huyết áp cao phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, việc nhận biết và chẩn đoán bệnh từ sớm có vai trò quan trọng cho việc thực hiện các biện pháp điều trị kịp thời và phù hợp góp phần kiểm soát huyết áp hiệu quả, ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.
Dù vậy, tăng huyết áp thường không có biểu hiện rõ ràng để nhận biết. Do đó, để xác định mình có bị tăng huyết áp hay không, cách duy nhất là đo huyết áp để biết chỉ số huyết áp của mình.
Phương pháp đo huyết áp khác nhau sẽ xác định giá trị huyết áp cao khác nhau:
- Đo huyết áp tại phòng khám: Huyết áp cao khi giá trị ≥ 140/90 mmHg.
- Đo huyết áp tại nhà: Huyết áp cao xác định khi giá trị ≥ 135/85 mmHg.
Lưu ý: Để chẩn đoán tăng huyết áp chính xác, không thể dựa chỉ vào một lần đo mà cần thực hiện từ 3 – 6 lần đo huyết áp.
Để tự đo huyết áp tại nhà, giúp xác định tình trạng cao huyết áp và theo dõi diễn biến bệnh, bạn nên sắm một chiếc máy đo huyết áp cá nhân đảm bảo chất lượng, dễ sử dụng cho bản thân và người thân trong gia đình.
Đối với thắc mắc bệnh huyết áp cao có nguy hiểm không thì chúng ta hoàn toàn có thể khẳng định rằng: đây là một căn bệnh đáng ngại và đáng chú ý đối với sức khỏe. Nếu không được kiểm soát và điều trị kịp thời, huyết áp cao có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Huyết áp cao kéo dài có thể làm tổn thương mạch máu, động mạch, tim, não, và các cơ quan quan trọng khác trong cơ thể. Các biến chứng như đột quỵ, suy tim, suy thận, và tổn thương võng mạc mắt có thể khiến người bệnh gặp những hậu quả nghiêm trọng. Việc nhận biết và điều trị sớm bệnh huyết áp cao là vô cùng quan trọng để kiểm soát tốt huyết áp và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.