Huyết áp tối thiểu cao có nguy hiểm không? nguyên nhân và cách phát hiện sớm

Các bác sĩ thường khuyên những người mắc bệnh tim mạch liên quan đến huyết áp nên trang bị máy đo huyết áp tại nhà để theo dõi chỉ số huyết áp tối đa và huyết áp tối thiểu, từ đó dự báo tình hình sức khỏe của bản thân. Huyết áp tối đa là chỉ số cao nhất trong chu kỳ tim đập, còn huyết áp tối thiểu là chỉ số thấp nhất. Huyết áp tối thiểu cao có thể nguy hiểm và cần được phát hiện sớm. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn đọc có cái nhìn đúng và sâu hơn về vấn đề này.

Tìm hiểu về định nghĩa và ý nghĩa huyết áp tối thiểu

Số đo huyết áp tối thiểu, còn gọi là huyết áp tâm trương, là chỉ số hiển thị ở phía dưới trên máy đo huyết áp, cho thấy áp suất trong động mạch khi tim nằm giữa nhịp đập. Bình thường, số đo huyết áp tối thiểu (huyết áp tâm trương) là 80 hoặc ít hơn. Khi nằm trong khoảng 80 đến 89, huyết áp tối thiểu vẫn bình thường, tuy nhiên cao hơn là lý tưởng. Huyết áp tối thiểu trên 90 được xem là cao huyết áp hoặc huyết áp cao.

Nguyên nhân huyết áp tối thiểu cao là gì?

Huyết áp tối thiểu tăng cao có nguồn gốc từ nhiều nguyên nhân khác nhau, tổng thể chia thành hai nhóm chính: tăng huyết áp rõ nguyên nhân và tăng huyết áp không rõ nguyên nhân. Trong số đó, tăng huyết áp không rõ nguyên nhân chiếm tỷ lệ lớn từ 90 đến 95%.

Một số trường hợp tăng huyết áp không rõ nguyên nhân

Như tên gọi của nhóm, có nhiều lý do gây ra huyết áp cao mà các chuyên gia sức khỏe thậm chí còn khó xác định chính xác. Mặc dù việc tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh vẫn còn khó khăn, nhưng vẫn có một số yếu tố phổ biến có thể dẫn đến huyết áp tối thiểu cao như tuổi tác, giới tính, di truyền, thói quen ăn uống, tình trạng thừa cân, béo phì, tiêu thụ thường xuyên rượu bia và các chất kích thích,…

Nhóm đối tượng tăng huyết áp rõ nguyên nhân 

Nhóm nguyên nhân này thường được xác định một cách cụ thể và liên quan đến một số căn bệnh ảnh hưởng đến mức huyết áp tối thiểu, chẳng hạn như bệnh về tim mạch, bệnh thận, hoặc việc sử dụng các loại thuốc làm cơ thể giữ nước và muối, … Điều này khiến huyết áp tối thiểu biến đổi.

Khi xác định rõ nguyên nhân gây cao huyết áp, bệnh nhân sẽ được đề xuất phương pháp điều trị cụ thể nhằm tăng cơ hội chữa trị hoàn toàn.

Lý giải việc huyết áp tối thiểu tăng nguy hiểm hơn huyết áp tối đa

Huyết áp tăng có 2 trường hợp

• Trường hợp huyết áp tối đa tăng: trường hợp này xảy ra khi cơ tim co bóp để đẩy máu đi, và áp suất máu phụ thuộc vào sức bơm máu của tim. Nguyên nhân gây tăng huyết áp tối đa có thể do tâm lý (như căng thẳng, sợ hãi) hoặc do vận động, chơi thể thao. Mức tăng huyết áp tối đa vừa phải được coi là hoạt động bình thường, đảm bảo cung cấp đủ oxy cho các cơ quan trong cơ thể.
• Trường hợp huyết áp tối thiểu tăng: trong trường hợp huyết áp tối thiểu tăng, tức là khi cả hai tâm thất của tim giãn để thu máu trở về tim, áp suất máu sẽ không phụ thuộc vào sức bơm của tâm thất. Khi đó, máu từ tĩnh mạch trở về tim chứa cholesterol có thể đọng lại ở thành mạch, làm cho lòng mạch hẹp lại. Tuy vận tốc máu lớn nhưng diện tích lưu thông không đủ, dẫn đến tình trạng huyết áp tăng.

Huyết áp tối thiểu tăng nguy hiểm là do những nguyên nhân sau:

• Huyết áp tối thiểu tăng thường là dấu hiệu của xơ vữa động mạch, gây tụ máu trong lòng mạch.
• Khi huyết áp tối thiểu tăng, huyết áp tối đa giảm, dẫn đến hiện tượng “vỡ tim”. Khi đó, tim chưa kịp chuyển hết máu đi (pha co tâm thất) thì máu đã trở về tim (pha giãn tim), tạo ra thể tích lớn hơn bình thường.
• Áp lực máu lên mạch cao khi huyết áp tăng ở tâm trương làm mạch dễ bị đứt rách, đặc biệt xảy ra tai biến ở mao mạch do thành mạch ở đây rất mỏng và nhỏ.
• Tăng huyết áp tối thiểu lâm sàng từ 140 – 145 mmHg có thể gây đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

Một số biện pháp giúp bạn phát hiện tình trạng huyết áp tối thiểu cao

Căn bệnh này hiếm khi có dấu hiệu đặc trưng hoặc rõ ràng, thường phát hiện khi cơ thể đã bị ảnh hưởng bởi bệnh. Vì vậy, thường xuyên đo trị số huyết áp là cách duy nhất để theo dõi tình trạng sức khỏe.

Để tránh nguy cơ huyết áp tối thiểu cao, chúng ta có thể thay đổi thói quen không tốt cho sức khỏe, hạn chế ăn mặn và tránh các đồ uống kích thích. Giảm uống rượu, bia, thuốc cũng giúp phòng ngừa nhiều căn bệnh khác. Tuyệt đối cần kết hợp nghỉ ngơi và làm việc, tránh áp lực và mệt mỏi quá mức. Chế độ tập luyện điều độ cũng giúp giảm nguy cơ huyết áp tối thiểu tăng.

Vậy đâu là những cách giúp hạn chế huyết áp tối thiểu tăng cao?

Để giảm tăng huyết áp tối thiểu, bạn cần thực hiện một số điều như giảm lượng muối trong thức ăn, tăng cường Kali và Calci từ rau xanh đậm màu và các loại rau củ màu vàng, xương, nghêu sò, sữa, mè…

Hạn chế chất béo để tránh thừa cân, tránh ăn các món chiên xào và tăng cường vận động.

Ngoài ra, không sử dụng các chất kích thích cũng rất quan trọng. Đây là những lời khuyên từ các chuyên gia dành cho người bị tăng huyết áp tối thiểu.

Với những thông tin kể trên, có thể thấy rằng huyết áp tối thiểu cao là một vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Tình trạng này thường không có dấu hiệu rõ ràng, khiến việc phát hiện trở nên khó khăn. Điều quan trọng là học cách phòng tránh và kiểm soát nguy cơ. Hi vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức cần thiết đề phòng ngừa cũng như cải thiện tình trạng bệnh lý.