Hướng dẫn tư thế nằm đúng cho bệnh nhân liệt nửa người do tai biến

Tai biến đột quỵ gây liệt nửa người là trường hợp khi người bệnh bị liệt một tay, một chân và nửa mặt cùng bên. Để đảm bảo sức khỏe và tăng cường phục hồi chức năng cho bệnh nhân, việc đặt tư thế nằm đúng cách là rất quan trọng. Vậy đâu là tư thế đúng và thay đổi thế nào cho hợp lý?

Nằm đúng tư thế ở bệnh nhân liệt nửa người có tầm quan trọng thế nào?

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng liệt nửa người nhưng phổ biến nhất vẫn là do tai biến. Tình trạng liệt xuất hiện từ từ và tăng dần thường do các bệnh thoái hoá như xơ cột bên teo cơ.

Những bệnh nhân bị liệt nửa người cần được chăm sóc đúng cách và đặc biệt là tư thế nằm. Nếu không nằm đúng tư thế, bệnh nhân sẽ bị đau, cơ thể bị co cứng và nguy cơ bị các biến chứng khác.

Vì vậy, việc nằm đúng tư thế là rất quan trọng để hỗ trợ quá trình phục hồi và điều trị. Cần phải hiểu rõ về tình trạng của bệnh nhân để chọn tư thế nằm thích hợp như tư thế nằm bụng, tư thế nằm.

Để ngăn ngừa tổn thương cho hệ thống cơ xương và khớp, đồng thời duy trì sự liên kết và thoải mái của cơ thể, cung cấp kích thích giác quan, vận động và nhận thức, tư thế đúng với bệnh nhân là rất quan trọng.

Đặc biệt, đối với bệnh nhân bị suy giảm khả năng vận động, giảm cảm giác, suy giảm tuần hoàn hoặc thiếu kiểm soát cơ tự nguyện, tư thế nằm càng cần được chú ý và chăm sóc. Nếu không, có thể phát triển tổn thương hệ thống cơ bắp và xương khi nằm.

Việc chọn tư thế nằm phù hợp và thường xuyên thay đổi tư thế là điều cần thiết để giảm thiểu các tác động tiêu cực lên cơ thể bệnh nhân và hỗ trợ quá trình phục hồi.

Khi chăm sóc cho người bệnh liệt nửa người, tư thế nằm phù hợp rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ tổn thương và duy trì tuần hoàn không hạn chế. Việc xoay người hay định vị vị trí cho bệnh nhân cũng cần được thực hiện một cách thận trọng và chính xác.

Thuật ngữ “liên kết cơ thể” chỉ tình trạng của khớp, gân, dây chằng và cơ ở các vị trí khác nhau trên cơ thể. Khi cơ thể thẳng hàng, không có sức căng quá mức nào được đặt lên các cấu trúc này.

Điều này giúp cơ thể phù hợp với lực kéo của trọng lực và giữ thăng bằng cơ thể. Vì vậy, nắm vững những tư thế nằm phù hợp sẽ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ tổn thương và tăng cường sức khỏe cho bệnh nhân.

Tư thế nằm đúng chuẩn cho bệnh nhân bị liệt nửa người mà bạn nên biết để áp dụng

Các tư thế nằm sau đây được khuyến cáo áp dụng cho bệnh nhân sau 72 giờ từ khi tai biến: cần được thay đổi tư thế mỗi 3-4 giờ một lần để đảm bảo sự thoải mái cho bệnh nhân:

Đặt bệnh nhân liệt nửa người ở tư thế nằm ngửa để đảm bảo thoải mái và an toàn

• Để giảm thiểu mỏi cổ, ngăn ngừa gấp các đốt sống cổ và giúp người bệnh nhìn thẳng, đầu giường cần được đặt phẳng và đặt đầu người bệnh nằm trên gối có độ cao phù hợp.
• Để giảm áp lực lên vai hoặc bên bị ảnh hưởng, bạn có thể đặt khăn gấp hoặc gối nhỏ dưới vùng đó.
• Để giữ cho cánh tay bên bị ảnh hưởng cách xa cơ thể, bạn nên giữ khuỷu tay mở rộng và lòng bàn tay hướng lên. Nếu bàn tay bị mềm hoặc co cứng, bạn có thể đặt bàn tay ở một trong các vị trí được khuyến nghị, hoặc đặt cánh tay sang một bên, khuỷu tay cong và bàn tay hướng về đầu giường.
• Để giúp hông của bên liệt được đưa ra trước, bạn có thể đặt khăn đã gấp dưới hông đó.
• Đặt đầu gối lên gối hoặc chăn gấp để gập đầu gối bị ảnh hưởng thành 30 độ.
• Nâng đỡ bàn chân bằng gối mềm ở phần gót chân để giúp cho bệnh nhân thoải mái hơn, màu lưu thông tốt hơn.

Chọn tư thế bán Fowler hoặc Fowler được hỗ trợ cho bệnh nhân liệt nửa người 

Việc đặt tư thế nằm đúng là vô cùng quan trọng để hỗ trợ cho người bệnh liệt nửa người. Để đảm bảo tư thế thoải mái và an toàn cho bệnh nhân, ta nên đặt bệnh nhân ở tư thế nằm ngửa và nâng đầu giường từ 45 đến 60 độ. 

Tư thế Fowler càng thẳng càng tốt và bằng cách đặt một chiếc gối nhỏ dưới đầu và khăn cuộn nhỏ dưới vùng thắt lưng của lưng, ta có thể hỗ trợ cho cột sống thắt lưng.

Để hỗ trợ cánh tay và bàn tay liên quan, ta nên đặt cánh tay ra xa phía bệnh nhân và đỡ khuỷu tay bằng gối.

Ngoài ra, đặt tấm chăn cuộn hoặc bao cát dọc theo chân bệnh nhân và hỗ trợ bàn chân trong lớp đệm bằng ủng hoặc nẹp trị liệu cũng giúp cho tư thế nằm đúng của người bệnh liệt nửa người được tốt hơn.

Đặt bệnh nhân liệt nửa người ở tư thế nằm nghiêng về bên lành

• Để đầu người bệnh nằm trên gối có độ cao phù hợp để không ảnh hưởng đến đốt sống cổ, đồng thời cố định chắc chắn gối để đầu không bị di chuyển quá nhiều.
• Đặt tay vịn bên dưới và nghiêng người bệnh về phía giường đối diện với hướng bệnh nhân quay. 
• Di chuyển phần thân trên và hỗ trợ vai trước, sau đó di chuyển phần thân dưới và hỗ trợ hông. 
• Bấm đầu gối của bệnh nhân không sát nệm và giữ chân trên trên nệm. Đặt một tay lên chân cong trên của bệnh nhân gần hông và tay kia lên vai của bệnh nhân. 
• Kéo người bệnh nằm nghiêng về phía bạn và đặt gối dưới đầu và cổ của người bệnh. Đặt tay dưới vai phụ thuộc của người bệnh và đưa xương bả vai về phía trước để tránh trọng lượng của người bệnh đè trực tiếp lên khớp vai.
• Đặt cả hai cánh tay ở tư thế hơi gập, nhưng không quá gập. Để hỗ trợ cánh tay trên, đặt gối bên cạnh vai để độ cao tương đương với mức của gối; còn đối với cánh tay còn lại, đặt nệm dưới đó để hỗ trợ.
• Đặt tay dưới hông và hơi đưa hông về phía trước, sao cho góc từ hông đến nệm xấp xỉ 30 độ.
• Để hỗ trợ lưng, đặt một chiếc gối nhỏ phía sau lưng của bệnh nhân. Để làm điều này, gấp một chiếc gối theo chiều dọc và đặt vùng phẳng của gối dưới lưng của bệnh nhân.
• Đặt một chiếc gối dưới chân, nửa gập ngang ngang hông từ hông đến bàn chân.
• Đặt các bao cát song song với bề mặt giàn trồng của chân phụ. Nếu cần thiết, có thể sử dụng dụng cụ chỉnh hình mắt cá chân – bàn chân trên bàn chân.

Đặt bệnh nhân liệt nửa người ở tư thế nằm nghiêng về bên liệt để máu lưu thông tốt nhất

• Đặt đầu bệnh nhân ở vị trí chắc chắn trên gối mà không làm gập cổ. Để đỡ lưng, đặt một chăn hay gối ở phía sau lưng bệnh nhân.
• Để bên liệt của người bệnh cảm thấy thoải mái, hãy đặt vai bên liệt ở vị trí phù hợp.
• Chân bên liệt cần được đặt ở tư thế duỗi tới khớp háng, hơi gập ở khớp gối.
• Thân mình nên được nghiêng nhẹ về phía sau.
• Tay bên lành của người đó có thể đặt trên người hoặc trên gối phía sau lưng.
• Chân bên lành cần được đặt lên một chiếc gối có độ cao ngang với thân và hông, và gập ở khớp háng và khớp gối.

Tư thế nằm đúng là yếu tố quan trọng trong việc chăm sóc và hỗ trợ cho người bệnh liệt nửa người. Với tư thế đúng, không chỉ giúp người bệnh cảm thấy thoải mái và giảm đau, mà còn giúp hỗ trợ tối đa cho các khớp và cơ bắp bị ảnh hưởng bởi tình trạng liệt nửa người.

Các tư thế nằm đúng bao gồm đặt đầu và lưng chắc chắn trên gối, đặt vai bên liệt và chân bên liệt ở tư thế thoải mái và phù hợp, và đặt tay và chân bên lành ở tư thế đỡ đầy đủ trên gối hoặc giường.

Tuy nhiên, cần phải tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể của người bệnh để lựa chọn tư thế nằm đúng phù hợp nhất. Việc áp dụng tư thế nằm đúng sẽ giúp cho người bệnh liệt nửa người có thể thoải mái và cải thiện chất lượng cuộc sống của họ.