Cách phục hồi sau tai biến mạch máu não và những lưu ý cần ghi nhớ

Tai biến mạch máu não là một trong những căn bệnh nguy hiểm, để lại nhiều di chứng nặng nề ảnh hưởng đến cuộc sống người bệnh. Việc nắm được cách phục hồi sau tai biến mạch máu não là vô cùng quan trọng, giúp bệnh nhân và người nhà chủ động hơn trong việc chăm sóc và điều trị, sớm khôi phục lại chức năng vốn có, có thể tham gia vào những sinh hoạt hàng ngày sớm nhất. 

Mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây để nắm được những thông tin cần thiết về tai biến mạch máu não và sự phục hồi của căn bệnh này!

Tai biến mạch máu não và những di chứng nặng nề

Tai biến mạch não hay đột quỵ não là tình trạng máu và oxy cung cấp cho một vùng của não đột ngột suy giảm hoặc ngưng trệ dẫn đến các tế bào não ở khu vực bị ảnh hưởng sẽ chết sau vài phút. Tùy thuộc vào vùng não bị ảnh hưởng và mức độ nghiêm trọng của tổn thương, bệnh nhân có thể bị hôn mê, tê liệt hoặc thậm chí tử vong. Tai biến mạch máu não hiện nay là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới và cả ở Việt Nam, chỉ xếp sau bệnh lý về tim mạch.

Tùy vào thể bệnh, độ tuổi của bệnh nhân, thời gian được cấp cứu điều trị cũng như vị trí tổn thương ở não mà bệnh sẽ để lại một số di chứng như:

• Trí nhớ suy giảm, lú lẫn, không tỉnh táo…
• Khả năng nói, giao tiếp suy giảm nghiêm trọng, trong đó hai vấn đề thường gặp là rối loạn vận ngôn hoặc thất ngôn, cụ thể, bệnh nhân khó thể hiện bằng lời nói, nói ngọng, nói lắp…
• Khả năng vận động, khả năng di chuyển bị hạn chế hoặc bị mất, cụ thể bệnh nhân thường gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng, rối loạn dáng đi, bị liệt tay, chân, mặt, liệt nửa thân hoặc thậm chí bị liệt cả người…
• Bị tổn thương dây thần kinh, dẫn đến tình trạng méo miệng, liệt cơ mặt
• Rối loạn đường tiết niệu và rối loạn hệ tiêu hóa, gây tiểu không tự chủ, bí tiểu, khó nuốt, táo bón…
• Ảnh hưởng tâm lý gây tình trạng trầm cảm, hay cáu giận, không điều chỉnh được cảm xúc, tâm trạng thay đổi thất thường…

Vai trò của phục hồi sau tai biến mạch máu não

Phục hồi sau tai biến mạch máu não có vai trò vô cùng quan trọng với người bệnh, giúp khôi phục lại các chức năng đã mất, tham gia vào các hoạt động hàng ngày và có cuộc sống mạnh khỏe, hạnh phúc hơn. Cụ thể:

• Giúp người bệnh phục hồi chức năng vận động, nâng cao tầm vận động và tăng cường lực cơ.
• Phục hồi, cải thiện khả năng ngôn ngữ.
• Cải thiện tình trạng bị yếu hoặc liệt nửa người.
• Khôi phục, cải thiện khả năng giữ thăng bằng, di chuyển.
• Thực hiện các sinh hoạt hàng ngày chủ động hơn.
• Giúp bệnh nhân lạc quan, vui vẻ, tránh cảm giác mặc cảm tự ti.
• Phòng ngừa các di chứng nguy hiểm của bệnh.

Thời gian vàng để người bệnh tai biến mạch máu não tập phục hồi chức năng là ngay khi ổn định hoặc 3 – 4 ngày sau khi đột quỵ. Giai đoạn để theo dõi kết quả phục hồi chức năng tai biến rõ nhất là trong 3 tháng đầu sau khi bị đột quỵ. Sau đó từ 6 tháng đến 1 năm hiệu quả phục hồi sẽ chậm hơn và ổn định hẳn

Cách phục hồi sau tai biến mạch máu não

Tập luyện phục hồi chức năng 

Đây là cách phục hồi sau tai biến mạch máu não cơ bản và cực kỳ quan trọng. Các bài tập bao gồm: bài tập gia tăng sức mạnh cơ; tăng khả năng sức chịu đựng trên chân yếu; bài tập giữ thăng bằng ở vị trí ngồi, đứng hoặc đi; bài tập chủ động ở các khớp. Nên cho bệnh nhân sử dụng công cụ, máy móc để hỗ trợ thực hiện các bài tập, đồng thời cần có sự hướng dẫn của nhân viên y tế, những người có chuyên môn, kinh nghiệm trong lĩnh vực này để tránh tập sai tư thế làm tình trạng thêm nghiêm trọng.

Phương pháp laser nội mạch

Đây là cách phục hồi sau tai biến mạch máu não bằng phương pháp sử dụng tia laser công suất thấp chiếu vào lòng tĩnh mạch, giúp thúc đẩy lưu lượng máu, phục hồi và tối ưu hóa các chức năng của hệ mạch trong cơ thể, đặc biệt là với hệ tim mạch và hệ thần kinh. Kỹ thuật này có khả năng giúp người bệnh tai biến mạch máu não phục hồi nhanh, không làm đau đớn trong quá trình điều trị. 

Tuy nhiên, phương pháp laser nội mạch tuyệt đối không được dùng với các đối tượng: Bệnh nhân bị mất hoàn toàn khả năng đi lại, phụ nữ mang thai, huyết khối tĩnh mạch hình thành sâu ở chi dưới.

Điều trị bằng y học dân tộc

Một cách phục hồi sau tai biến mạch máu não được khá nhiều người sử dụng đó là điều trị bằng y học cổ truyền như châm cứu một số huyệt trên cơ thể:

• Huyệt ở tay: kiên trung, kiên tỉnh, tý nhu…
• Huyệt ở chân như âm lăng tuyền, hoàn khiêu, phong thị,…
• Huyệt ở vùng đầu, mặt, cổ bao gồm: bách hội, hạ quan, giáp xa… 

Điện châm được thực hiện bằng cách đặt người bệnh ở tư thế nằm ngửa hoặc nằm nghiêng, điện châm cho người bệnh ngày 1 lần trong thời gian 25-30 phút, thực hiện

khoảng 30-45 lần/liệu trình. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các biến chứng, số chu kỳ sẽ cao hơn hoặc thấp hơn. 

Thủy châm được sử dụng tại một số huyệt trên cơ thể như: huyệt giáp tích khi bệnh nhân bị liệt chi, huyệt thủ tam lý, phong thị… Ngoài việc điều trị bằng phương pháp thủy châm, bệnh nhân nên được bổ sung các loại vitamin B1, B6, B12 liều cao và một số thuốc hỗ trợ tuần hoàn não, dinh dưỡng thần kinh như cerebrolysin, citicoline, gliatilin để thủy châm. Bên cạnh đó, xoa bóp bấm huyệt có thể thực hiện tại vùng mặt, đầu, lưng, các chi, xoa nhiều nhất là vùng cơ thể bị liệt.

Những lưu ý cần ghi nhớ khi điều trị phục hồi sau tai biến mạch máu não

Để các cách phục hồi sau tai biến mạch máu não được hiệu quả nhất, người bệnh cần loại bỏ các yếu tố nguy cơ gây tái phát của bệnh như: hút thuốc, thói quen ăn mặn… Đồng thời người bệnh cũng cần điều trị các bệnh có thể trực tiếp hoặc gián tiếp gây tai biến mạch máu não như: bệnh cao huyết áp, tiểu đường, mỡ máu, bệnh về tim mạch… 

Phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não phải toàn diện, nhanh chóng và phù hợp với giai đoạn tiến triển của bệnh. Đối với giai đoạn cấp tính của bệnh, việc chăm sóc được đặt lên hàng đầu, đồng thời việc phục hồi chức năng cũng  phải được tiến hành ngay lập tức. Mục tiêu của các hoạt động này là phòng ngừa viêm phổi, tắc mạch do nằm lâu, giữ tư thế tốt và đúng để tránh cứng khớp, biến dạng khớp, tập thể dục để duy trì và tăng cường sức mạnh cơ, giúp bệnh nhân đạt được sự độc lập trong các hoạt động hàng ngày với sự hỗ trợ của dụng cụ.

Ngoài ra, vai trò của người nhà trong việc chăm sóc bệnh nhân tai biến mạch máu não cũng rất quan trọng vì giúp họ sinh hoạt dễ dàng hơn cũng như tạo  tâm lý khỏe mạnh, lạc quan cho người bệnh trong suốt quá trình phục hồi sau tai biến mạch máu não.

Trên đây là toàn bộ những thông tin về cách phục hồi sau tai biến mạch máu não cùng những lưu ý quan trọng mà người thân cũng như người bệnh cần ghi nhớ. Hy vọng qua bài viết, người đọc sẽ có thêm những kiến thức bổ ích phục vụ cho quá trình điều trị và phục hồi sau đột quỵ, có cuộc sống mạnh khỏe, lạc quan và hạnh phúc.