Hướng dẫn chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não tại nhà

Tai biến mạch máu não là căn bệnh có thể để lại nhiều di chứng như: liệt nửa người, rối loạn tâm thần, thất ngôn… Nguy hiểm nhất chính là có thể gây tử vong cho người bệnh. Do đó, bệnh nhân cần được chăm sóc và điều trị với chế độ phù hợp để giảm bớt các di chứng sau tai biến mạch máu não cũng như ngăn ngừa bệnh tái phát. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thêm thông tin về cách chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não tại nhà.

Mục lục

Chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não trên phương diện tâm lý

Người bệnh sau khi bị tai biến mạch máu não (đột quỵ) sẽ phải đối mặt với các trường hợp như rối loạn ngôn ngữ, liệt vận động… Điều này khiến họ thường bị mệt mỏi buồn chán và lo âu, nhiều người phải phụ thuộc hoàn toàn các sinh hoạt hàng ngày vào người chăm sóc bên cạnh sau đó nảy sinh tâm lý mặc cảm cho rằng bản thân mình vô dụng.

Do đó việc động viên và hỗ trợ người bệnh tự chăm sóc bản thân để giúp họ lạc quan vui vẻ hơn là rất cần thiết. Cho dù chỉ là một vài hoạt động nhỏ trong việc tự ăn uống hay vệ sinh cũng giúp người bệnh cảm thấy bớt mặc cảm bớt phụ thuộc hơn.

Chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não thế nào trong các sinh hoạt, tập luyện hàng ngày?

Bệnh nhân nặng chưa thể tự vận động được

Đối với những trường hợp nặng hơn khi mà bệnh nhân chưa thể tự vận động được, người thân nên giúp họ thay đổi tư thế thường xuyên sau mỗi 3 giờ một lần để tránh tình trạng lở loét.

Khi lật người cho bệnh nhân, dùng cồn, rượu hoặc phấn rôm xoa vào lưng, mông và những vị trí bị tì đè.
Nên cho bệnh nhân ở tư thế nửa nằm nửa ngồi khi ăn uống. Kê thêm một chiếc gối ở lưng cho người bệnh.

Bệnh nhân bị mắc các di chứng khác

Bệnh nhân mắc những di chứng khác nhau sau đột quỵ cần có kế hoạch tập luyện cụ thể, điều này bạn có thể tham khảo hướng dẫn của bác sĩ. Trong quá trình tập luyện, nên để bệnh nhân tự làm ở mức tối đa, người thân chỉ hỗ trợ khi thực sự cần thiết. Đặc biệt, ngay cả khi di chứng đã được phục hồi thì vẫn nên duy trì việc tập luyện.

Chế độ nghỉ ngơi của bệnh nhân sau đột quỵ

Bệnh nhân sau khi bị tai biến mạch máu não không nên làm việc nặng, chỉ sinh hoạt trong gia đình và không nên đi xa. Nếu cần thiết phải di chuyển thì nên đi lại có sự giúp đỡ của người khoẻ mạnh.

Có thể tập làm các việc nhẹ nhàng, không nằm quá nhiều, buổi trưa ngủ không quá 60 phút.
Thời gian ngủ là 10h tối tới 6h sáng hôm sau.
Khi thức dậy không nên lật hết chăn ngay mà từ từ ngồi dậy để cơ thể thích nghi với nhiệt độ bên ngoài.
Buổi sáng nên vận động nhẹ nhàng khoảng 15 – 20 phút vào buổi sáng ở môi trường khuất gió.
Giúp người bệnh duy trì trạng thái tâm lý lạc quan, vui vẻ để giúp họ nhanh phục hồi hơn sau khi bị đột quỵ.

Chăm sóc người bệnh sau tai biến mạch máu não với chế độ ăn uống hợp lý

Chăm sóc người bệnh sau khi bị đột quỵ không chỉ cần lưu ý tới chế độ sinh hoạt hàng ngày mà chế độ ăn uống và dinh dưỡng của họ cũng rất quan trọng. Theo đó, những món ăn lành mạnh cung cấp đầy đủ và cân bằng giữa protein, chất béo và carbohydrate, vitamin nên được ưu tiên như:

Các loại cá: giúp bổ sung cholesterol tốt và làm giảm lượng cholesterol xấu, ngăn ngừa hình thành những mảng xơ vữa thành mạch.
Các loại rau củ quả tươi để ăn hoặc chế biến.
Hạn chế muối: nếu cơ thể nạp quá nhiều muối sẽ gây tăng huyết áp, nguy cơ bị đột quỵ.
Tránh những món ăn làm từ các chất bột đường, trứng, đồ chiên xào, mỡ động vật, nội tạng động vật.
Nên ưu tiên ăn lạc, vừng đối với bệnh nhân cao huyết áp.
Nên chế biến thức ăn thành dạng mềm, dễ tiêu như:cháo, súp, sữa, nước hoa quả tươi để người bệnh ăn uống dễ dàng hơn.
Tuyệt đối tránh chất béo, chất kích thích
Không nên cho người bị đột quỵ ăn quá no, cần thay đổi các món ăn hàng ngày.

Chăm sóc người tai biến mạch máu não cần chú ý thế nào về vệ sinh?

Người bệnh sau khi bị tai biến mạch máu não cần được chú trọng tới vấn đề vệ sinh. Theo đó, người thân, người chăm sóc cần lưu ý:

Giảm nguy cơ bị nhiễm trùng, lở loét da người bệnh bằng cách giữ cho da luôn sạch sẽ, khô thoáng, xoa bóp và di chuyển người bệnh giúp để máu được lưu thông.
Khi tắm rửa, vệ sinh cá nhân cho người bệnh nên làm ở phòng kín gió, sàn không bị trơn trượt, thời gian chỉ 5 – 7 phút và dùng nước ấm.
Việc đại tiểu tiện đối với những bệnh nhân đột quỵ rất khó khăn, nên sử dụng tã lót dùng 1 lần, hoặc cân nhắc dùng bô. Và quan trọng nahats là vệ sinh sạch sẽ sau mỗi lần người bệnh đi đại tiểu tiện để tránh bị viêm nhiễm. Nên huấn luyện và thoả thuận với người bệnh khi muốn đi đại tiểu tiện thì có ký hiệu thông báo để người nhà kịp thời hỗ trợ.

Khi chăm sóc người bị tai biến mạch máu não cần chú ý về loại giường nằm

Đây là điều không được nhiều người chú trọng, tuy nhiên nó lại ảnh hưởng tới sự tiện lợi khi chăm sóc người bệnh. Nên ưu tiên chọn loại giường bằng phẳng cho nhóm bệnh nhân đột quỵ bị liệt chi. Đặc biệt, nên chọn giường có thành chắn để tránh bị té ngã.

Bạn có thể dùng gối để chống đỡ và cố định phần lưng – đầu của người bệnh khi nằm nghiêng, chêm lót lại những khu vực có nguy cơ bị viêm và loét da. Ưu tiên kê giường lại nơi thoáng mát và có ánh nắng mặt trời nhưng cần tránh gió lùa.

Sử dụng thuốc và tái khám cho người bệnh sau đột quỵ thế nào?

Thực tế thì các bệnh nhân đã có tiền sử đột quỵ rất dễ bị tái phát và thường thì lần sau sẽ nặng hơn lần đầu. Do đó, ngoài việc chăm sóc sinh hoạt cho bệnh nhân cẩn thận thì người nhà cũng nên chú trọng khi theo dõi uống thuốc hàng ngày, tái khám khi hết thuốc hoặc tới lịch.

Nên tuân thủ chặt chẽ mọi hướng dẫn của bác sĩ, nếu có bất cứ dấu hiệu nào bất thường thì cần liên hệ với bác sĩ ngay để kịp thời xử lý.

Phòng bệnh tái phát cho bệnh nhân tai biến mạch máu não thế nào?

Bệnh tai biến mạch máu não có thể bị tái phát bất cứ lúc nào nên việc phòng tránh là rất quan trọng và cần thiết. Sau đây là một số biện pháp phòng ngừa khoa học dành do bệnh nhân đã từng bị đột quỵ:

Giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển lạnh và giữ sức khỏe khi mùa hè với áp suất không khí bị đẩy lên cao.
Người bệnh có bệnh lý cao huyết áp không nên tắm quá khuya hoặc ở những nơi có gió lùa.
Tránh để thần kinh rơi vào trạng thái căng thẳng, nên cố gắng ngủ đủ giấc.
Điều trị dứt điểm các nguyên nhân bệnh lý gây tai biến mạch máu não như: tiểu đường, rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…
Tuyệt đối không dùng chất kích thích, rượu bia, người bệnh cũng cần hạn chế tình trạng táo bón.
Vận động thể dục thể thao cần vừa sức, người bệnh không nên tập quá sức, không mang vác hay chạy nhanh.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý kết hợp với buổi tập phục hồi chức năng chính là yếu tố quan trọng nhất giúp người bị đột quỵ nhanh hồi phục và tránh nguy cơ bị tái phát.

Chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự kiên trì từ người bệnh cũng như người thân chăm sóc. Bên cạnh việc dùng thuốc thì chế độ sinh hoạt, tập luyện là rất quan trọng. Nếu chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não tốt sẽ giúp khống chế và kiểm soát những yếu tố nguy cơ gây bệnh, tránh để đột quỵ tái phát.